ข้อเข่าเสื่อม !!!

สาเหตุ อาการและการวินิจฉัยโรคข้อเข่าเสื่อม ตอนที่ 2

            เช็กอาการโรคข้อเข่าเสื่อม
โรคนี้มีอาการหลากหลายขึ้นอยู่กับระยะโรค และสุขภาพแต่ละบุคคล

ในระยะแรกจะปรากฏอาการไม่ชัดเจน อาจแค่รู้สึกว่าเคลื่อนไหวไม่คล่องแคล่ว เช่น เดินขัดๆ นั่งไหว้พระหรือนั่งพับเพียบแล้วลุกขึ้นไม่สะดวก หากทิ้งไว้ไม่เข้ารับการรักษาจะทำให้เกิดอาการปรากฏชัดเจนขึ้น ดังนี้

1.    มีอาการปวด โดยเฉพาะเมื่อลงน้ำหนักที่ข้อเข่า เช่น เวลายืนหรือเดินนานๆ ยิ่งใช้ข้อเข่ามากเท่าไหร่ก็ยิ่งมีอาการมากเท่านั้น แต่เมื่อพักการใช้ข้อเข่า อาการจะบรรเทาลง คนไข้จึงบอกว่า บางวันปวดน้อย บางวันปวดมาก ซึ่งขึ้นอยู่กับการใช้งานและท่าทางในชีวิตประจำวันนั่นเอง

     นอกจากนี้ในตอนกลางคืนอาการปวดจะน้อยลง แต่จะมีอาการตึงข้อเข่าในช่วงตื่นนอนตอนเช้าๆ หากมีอาการปวดมากในตอนกลางคืนต้องระวังเป็นโรคอื่นๆ เช่น โรคเกาต์ โรคมะเร็งกระดูก
     โรคข้อเข่าเสื่อมมีอาการปวดลึกๆในข้อเข่า หากมีอาการปวดเป็นจุดๆ อาจมีสาเหตุมาจากการอักเสบเฉพาะที่ เช่นบริเวณเอ็นหัวเข่า หรือเยื่อหุ้มข้อ

2.    ข้อเข่าผิดรูป เช่น ขาโก่งหรือขาเอียงเข้าหากัน ทำให้พิสัยของการเคลื่อนที่ลดลง เช่น ไม่สามารถเหยียดหรืองอเข่าได้สุด มักพบอาการนี้ในระยะท้าย เมื่อมีการสูญเสียกระดูกอ่อนไปมากแล้ว

3.    ข้อตึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากอยู่นิ่งๆเป็นเวลานาน นั่งนานๆหรือหลังจากตื่นนอน

4.    ข้อเข่าบวม อาการบวมแบ่งได้ 2 ลักษณะ คือ บวมเนื้อนิ่ม เพราะมีน้ำจากการอักเสบซึมออกมา และบวมเนื้อแข็ง เกิดจากมีกระดูกงอกอยู่ภายใน

5.    มีอาการเข่าอ่อนหรือล้มไปเฉยๆ มักเกิดจากโครงสร้างข้อหลวมและกล้ามเนื้อรอบๆข้อไม่แข็งแรง

การวินิจฉัยโรคข้อเข่าเสื่อม

แพทย์ต้องซักประวัติและตรวจร่างกายคนไข้อย่างละเอียด โดยเฉพาะตำแหน่งที้เจ็บ มีการตรวจโดยให้คนไข้หมุนข้อเข่าหลายๆทิศทาง เพื่อฟังว่ามีเสียงกร๊อบแกร๊บในข้อหรือไม่ ตรวจหาการอักเสบ ปริมาณน้ำภายในข้อ และมวลกล้ามเนื้อรอบๆข้อเข่า

นอกจากนี้อาจตรวจโดยใช้การถ่ายภาพทางรังสีเพิ่มเติม เพื่อประเมินว่าช่องว่างภายในข้อแคบลงหรือไม่ หรือมีกระดูกและหินปูนมาเกาะที่ข้อหรือไม่ อย่างไรก็ตามภาพถ่ายทางรังสี ไม่สามารถบอกความรุนแรงของโรคได้ เช่น คนไข้มีอาการปวดไม่รุนแรง แต่ภาพถ่ายรังสีอาจแสดงว่าข้อเข่าผิดปกติมาก หรือบางคนมีอาการรุนแรงมาก แต่ภาพถ่ายทางรังสีกลับแสดงว่าข้อเข่าเป็นปกติ

ที่เป็นอย่างนี้เพราะอาการปวดอาจเกิดจากโครงสร้างที่อยู่รอบๆข้อ เช่น กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น เกิดการอักเสบ เกร็งหรือยึดติด ซึ่งภาพทางรังสีไม่สามารถแสดงให้เห็นได้

หากอาการปวดรุนแรงหรือมีการอักเสบมาก จำเป็นต้องตรวจโดยภาพะถ่ายด้วยรังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ซึ่งแพทย์จะพิจารณาตามความเหมาะสม

การวินิจฉัยโรคข้อเข่าเสื่อมนั้นไม่สามารถทำได้โดยการเจาะเลือด แต่แพทย์อาจเจาะเลือดเพื่อดูการทำงานของตับและไต เพื่อเป็นข้อมูลในการรักษาผู้ป่วยที่เหมาะสมต่อไป

ที่มา  ชีวจิต  เล่มที่ 384 ปีที่ 16 : 1 ตุลาคม 2557