โรคเท้าแบน (Flat Feet) เป็นปัญหาของเท้าที่สามารถพบได้บ่อยๆ ในบางคนก็อาจไม่เคยได้ยิน หรือมีความแปลกใจ ว่าอาการของโรคเท้าแบนมีความรุนแรงมากขนาดไหนต่อร่างกาย หรือเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้หรือไม่ เพราะเหตุนี้ ควรที่จะรู้จักวิธีการป้องกันและการรักษาอาการของโรคนี้กัน
อาการของเท้าแบนไม่ใช่โรค แต่เป็นภาวะที่เกิดบริเวณของฝ่าเท้าที่ไม่มีอุ้งเท้า เป็นปัญหาของเท้าที่สามารถพบได้บ่อย เป็นปัญหาหนึ่ง ที่เกิดมาจากความผิดปกติของรูปร่างเท้า ที่บริเวณส่วนโค้งในเท้าหรือบริเวณที่เป็นอุ้งเท้า โดยปกติจะเป็นส่วนโค้งเว้าเข้าไปด้านใน แต่ในผู้ที่มีเท้าแบน ส่วนที่โค้งจะมีน้อยกว่าปกติ อาจจแบนราบเป็นเส้นตรง หรืออาจเห็นโค้งนูนยื่นออกมาเพียงเล็กน้อย เราสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มด้วยกันคือ
- เท้าแบนแบบที่มีความยืดหยุ่น (Flexible Flat Feet) สามารถแยกได้ง่ายๆ คือ ให้ยกเท้าขึ้นจากพื้น ถ้าเป็นแบบยืดหยุ่นจะสามารถพบได้ว่า มีอุ้งเท้าได้เหมือนเดิม แต่เมื่อยืนลงน้ำหนัก ส่วนโค้งนั้นก็จะลดลงหรือว่าหายไป มีลักษณะอย่างนี้ ที่สามารถพบได้บ่อยที่สุด ก็คือประมาณ 20% ของคนปกติทั่วไป บางคนที่อาการบาดเจ็บบริเวณเท้า ข้อเท้า ส่วนเอ็นร้อยหวาย สังเกตได้ว่ารองเท้าสึกบริเวณด้านในมากกว่าด้านนอก เนื่องจากการที่น้ำหนักของบริเวณฝ่าเท้าจะลงด้านในมากกว่า พบได้ตอนโต และในวัยรุ่นที่มีน้ำหนักตัวที่เพิ่มมากขึ้น แต่สาเหตุของอาการที่ชัดเจน ยังไม่สามารถพบได้ แต่จะพบว่ามีความสัมพันธุกับพันธุกรรม ก็คือ พบในญาติพี่น้อง ที่มีลักษณะของเท้าแบนเหมือนกันนั้นเอง
- เท้าแบนแบบยึดติด (Rigid Flat Feet) จะสามารถพบได้น้อยมาก วิธีการสังเกตอาการเท้าแบนแบบยึดติด ก็คือ ไม่ว่าจะลงนน้ำหนักหรือไม่ก็ตาม เท้าก็จะแข็งแบนผิดรูปในลักษณะนั้นไปตลอด วิธีการรักษา จะมุ่งเน้นเรื่องของการป้องกันไม่ให้เกิดการผิดปกติด้วยการ ควบคุมน้ำหนักตัว ปรับกิจกรรมต่างๆ การใช้อุปกรณ์ที่ใช้ในการเสริมในรองเท้า ทำการกายภาพบำบัดร่วมด้วย ทั้งนั้ก็ขึ้นอยู่กับอาการของเท้าและความรุนแรงของอาการที่มีต่อร่างกาย
อุปกรณ์ทีช่วยในการส่งเสริม และการปรับสภาพเท้า
รองเท้าจะต้องมีความเหมาะสม กับรูปร่างของเท้า ควรเป็นรองเท้าหุ้มส้น อย่างเช่น รองเท้าคัตชู หรือรองเท้ากีฬา ส่วนด้านหน้าของรองเท้าควรมีความกว้างพอสมควร ละควรหลีกเลี่ยงการสวมรองเท้าแตะหรือรองเท้าที่ใช้สวม
การใส่พื้นรองเท้า ที่เรียกว่า “Insole” ที่มีการเสริมบริเวณอุ้งเท้าด้านใน (Medel Arch Support) ควรที่จะปรึกษาแพทย์ก่อนที่จะเลือกใช้แผ่นรองเท้า และบางคนอาจซื้อ “Insole” มาแบบสำเร็จรูป ใช้ก็ได้ เมื่อมภาวะของอาการเท้า
การทำกายภาพบำบัด ด้วยการสร้างความแข็งแรงของบริเวณของอุ้งเท้า อย่างเช่นการเดิน หรือยืนบนปลายเท้า โดยที่บริเวณของส้นเท้าไม่แตะพื้นเลย ควรใช้เวลาประมาณ 5 นาทีของแต่ละวัน และทำทุกๆ วันด้วย การแก้ไขภาวะของเท้าแบนไม่ใช่เรื่องยากอะไร และก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ ที่สามารถเห็นผลในระยะสั้นๆ ได้ จะต้องขยัน และมีความอดทนในการแก้ไขปัญหาของอาการเท้าแบนนี้ เพื่อไม่ทำให้เกิดปัญหากับเท้า และส้นเท้า เมื่อเข้าสู่ช่วงของผู้สูงอายุได้
เคล็ดลับการรักษาอาการปวดส้นเท้า สามารถทำให้ด้วยวิธีที่ง่าย คือ
การลดกิจกรรมที่ทำให้เกิดอาการปวด หรือกิจกรรมที่จะต้องใช้การลงน้ำหนักลงบริเวณเท้ามาก อย่างเช่น การยืนหรือการเดินนาน ๆ ควรที่จะออกกำลังกายแบบที่ไม่ต้องมีการลงน้ำหนักมากควบคู่ไป อย่างการว่ายน้ำก็สามารถช่วยได้ การใส่รองเท้าที่มีความเหมาะสม มีขนาดที่พอดี มีพื้นรองเท้าที่นุ่ม และมีแผ่นรองเท้าเพื่อรับอุ้งเท้า ควรใช้แผ่นรองที่นุ่มๆ รองเท้าเพื่อการลดอาการปวดส้นเท้า และการใช้แผ่นยางสำหรับรองส้นเท้า โดยเฉพาะก็ได้เช่นกัน
